شروع هر پروژه ای بدون شک نیازمند فراهم آوردن مقدماتی می باشد و پروژه های ساختمانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. پیش از شروع به کار پروژه‌های ساختمانی در هر مقیاسی اعم از کلان و یا خرد و با وجود در هر منطقه‌ای باید مجموعه آزمایشاتی را به منظور مطمئن شدن از مناسب بودن شرایط ترتیب داد.

آزمایش خاک که توسط افراد متخصص صورت می‌گیرد نمونه‌ای از این آزمایش‌ها است. این آزمایش یکی آزمون‌های لازم و ضروری پیش از احداث ساختمان است که برای سازه‌های بلند و با متراژ زیربنای زیاد اجباری است. در ادامه به بررسی این آزمایش، چگونگی انجام آن و هزینه انجام آن‌ می‌پردازیم و سعی خواهیم کرد که به سؤالات متداول در زمینه آزمایش خاک ساختمان پاسخ‌ دهیم.

در ساخت هر سازه‌ای اعم از ساختمان باید اقداماتی در جهت ایمن‌سازی و افزایش طول عمر آن انجام داد. مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک از اقداماتی هستند که قبل از شروع کارهای ساختمانی انجام می‌شوند. با انجام دادن این دسته از فعالیت‌ها که موجب افزایش ایمنی می‌شوند، در هنگام وقوع زلزله و یا هر عامل تهدیدزایی سازه مورد نظر ما مقاومت بالایی خواهد داشت.

گفته می‌شود که در نهایت موجب تقویت ساختمان شده و از آسیب‌پذیر بودن آن جلوگیری می‌کند. در مقاوم‌سازی اقدامات زیادی صورت می‌گیرد. مقاوم‌سازی باری قسمت‌های مختلف ساختمان هم انجام می‌شود و تنها مختص اصل بنا نیست و شامل مقاوم‌سازی اطلاعات هم می‌شود. یکی دیگر از اقداماتی که برای مقاوم‌ سازی و بهسازی فرآیند ساخت و ساز انجام می‌شود، بررسی خاک است. به منظور بررسی دقیق خاک آزمایش خاک را انجام می‌دهند. این اقدام شامل چند مرحله است.

در ابتدا به سازمان مربوطه در ارتباط با شروع حفاری اطلاع داده می‌شود. بعد از اقدامات لازم برای انجام آن مثل مستقر کردن دستگاه مورد نظر و تعیین عمق انجام می‌شود. از خاک محل مورد نظر نمونه‌ای تهیه شده و به آزمایشگاه مربوط به آن منتقل می‌شود. در صورتی که ساختمانی ساخته می‌شود بیشتر از 11 طبقه باشد لازم است که آزمایشات ژئوفیزیک هم انجام شود. آزمایش برش و بارگذاری هم در صورتی که ساختمان بیش از دو طبقه باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آزمایش خاک چیست؟
آزمایش خاک ساختمان عبارت است از آزمایشی که در طی آن به بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک‌ پرداخته می شود . بدین منظور افرادی متخصص با استفاده از تجهیزات مخصوص اقدام به گرفتن نمونه‌هایی مشخص از محل مورد نظر می‌کنند و سپس با انتقال نمونه ها به اجرای آزمایش خاک مشغول می‌شوند. این ویژگی‌ها عبارت از مقاومت برشی، میزان تحمل بار، اسیدیته، میزان نفوذ، دانه‌بندی خاک، گرانروی ویژه و دانسیته خاک هستند. در نهایت پس از انجام این آزمایش‌ها، گزارشی تهیه‌ می‌شود که ویژگی‌های خاک مورد نظر در آن ذکر‌ می‌شود و تیپ خاک هم تعیین‌ می‌شود.

مطالعات مقاوم‌سازی و آزمایش خاک
زمانی که نمونه از خاک مورد نظر گرفته می‌شود، باید تا حد امکان رطوبت اضافی آن گرفته شده و سپس مورد آزمایش قرار بگیرد. مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک باید با دقت انجام شود و یک پروسه‌ی نسبتاً طولانی است اما به خاطر این‌که برای سازنده‌ی آن اطمینان خاطر را از ساخت اصولی ساختمان به ارمغان می‌آورد باید حتماً انجام شود. همچنین با انجام دادن روش‌های مقاوم‌سازی مثل استفاده از بتن و غیره هم می‌توان مقاومت سازه‌ها را بالا برد. باید نمونه تهیه شده را مورد آزمایش دقیق قرار داد و منظور از این کار بررسی دانه‌بندی خاک است.

خاک باید از نظر اینکه دانه‌های درشت دارد یا ریز مورد بررسی قرار بگیرد زیرا این موضوع هم در کیفیت خاک تأثیر دارد. شکل دانه‌های خاک هم مورد دیگری است که حتماً در این آزمایش بررسی می‌شود. ممکن است که دانه‌های خاک به شکل رس و ریزدانه باشند. خاک یکی از مهم‌ترین موضوعات در ساخت ساختمان است و کیفیت آن حتماً باید مورد بررسی قرار بگیرد. آزمایش‌هایی برای تعیین نشست خاک در مورد خاک‌هایی از جنس رس. در یکی از این آزمایشات میزان نفوذپذیری خاک نسبت به آب هم سنجیده می‌شود.

بررسی‌ها تنها تعداد محدودی از آزمایشاتی است که قبل از شروع کار انجام می‌شود. بعد از انجام تمام آزمایشات مورد نظر باید نتایج آن را به صورت گزارش تهیه و به کارشناس ارائه داد. در انجام این ازمایشات هم باید حتماً از افراد کارشناس و متخصص استفاده کرد تا بتوان به نتایج به دست آمده از این ازمایشات اطمینان داشت و آن را به کارشناس ارائه کرد.

انواع آزمایش خاک
به طور کلی اصلی‌ترین و مهم‌ترین آزمایش‌های خاک صورت گرفته در پروژه‌های ساختمان‌سازی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

1. آزمایش اس پی یا آزمایش نفوذ استاندارد، یکی از مهم‌ترین آزمایش‌هایی است که در محل احداث سازه انجام‌ می‌گیرد. نحوه اجرای این آزمایش این گونه است که یک وزنه ۵/۶۳ کیلوگرمی از فاصله ۷۶ سانتی‌متری سقوط‌ می‌کند و میزان نفوذ آن در داخل خاک محاسبه‌ می‌شود و در نهایت با استفاده از مقدار نفوذ وزنه در خاک که به دست آمده است تیپ خاک مشخص‌ می‌شود.
2. آزمایش هم ارز (معادل) ماسه، در جهت به دست آوردن نسبت ماسه به خاک
3. آزمایش حد روانی، در جهت به دست آوردن درصد رطوبتی در آن از حالت خمیری خارج می‌شود و به صورت روان در می‌آید.
4. آزمایش دانه‌بندی به روش سرند کردن، دسته‌بندی ذرات تشکیل دهنده از نظر اندازه و مقایسه آن‌ها با استانداردهای موجود
5. آزمایش برش مستقیم، در جهت به دست آوردن پارامترهای مقاومت برشی خاک
6. آزمایش سه محوری، به دست آوردن مقاومت برشی خاک در خاک‌های چسبنده، غیر چسبنده و دانه‌ای
7. آزمایش ضریب نفوذپذیری از طریق آزمایش بار آبی افتان، در جهت مشخص کردن ضریب نفوذپذیری
8. آزمایش هیدرومتری، دانه‌بندی خاک‌های رد شده از الک شماره ۲۰۰ و کامل کردن منحنی‌های دانه‌بندی
9. تعیین ضریب نفوذپذیری از طریق آزمایش بار آبی ثابت، به منظور محاسبه ضریب نفوذپذیری خاک
10. آزمایش تک محوری خاک چسبنده، به دست آوردن پارامترهای مقاومت برشی در خاک‌های چسبنده
11. آزمایش تحکیم، بررسی واکنش خاک در برابر بارهای فشارشی
12. آزمایش تراکم، بررسی واکنش خاک در برابر نیروهای تراکمی

نتایج مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک
بعد از اینکه نتایج به دست کارشناس رسید. این نتایج تجزیه و تحلیل می‌شوند و اطلاعات دقیق و. درست از آن به دست می‌آید. برای اینکه ساختمان در برابر زلزله و سایر بلایای طبیعی مقاومت بیشتری داشته باشد اقدامات زیادی صورت می‌گیرد که یکی از آن‌ها بررسی منطقه مورد نظر از نظر زلزله‌خیز بودن است. در ساخت و ساز باید به این نکته توجه داشت که سازه مورد نظر بر روی گسل ساخته نشود. گسل‌ها عامل اصلی زلزله هستند. با هر جابجایی که در بین ورقه‌های زمین در گسل‌ اتفاق می‌افتد زمین‌لرزه‌ای به وجود می‌آید که در صورتی که ساختمان بر روی آن ساخته شده باشد، تخریب زیادی در آن صورت می‌گیرد.

حتی نزدیک بودن ساختمان‌های مسکونی به گسل هم می‌تواند بسیار خطرناک باشد به همین دلیل با تکنولوژی دقیق به بررسی این موضوع پرداخته می‌شود. مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک برای افزایش ایمنی ساختمان حتماً بادی انجام شوند. کارشناس مربوطه با در نظر گرفتن نتایج بدست آمده محاسبات دقیقی را انجام می‌دهد و همچنین برای محل احتمالی قنات‌ها هم تصمیم‌گیری می‌کند. بعد از اتمام بررسی نتایج از موقعیت ساختمان‌های اطراف کروکی تهیه می‌شود. با تجزیه و تحلیل آزماش خاک می‌توان تیپ خاک را هم تعیین کرد.

مراحل مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک
برای انجام آزمایش خاک باید با در دست داشتن نقشه محل مورد نظر به شرکت آزمایشگاهی مراجعه کرد. باید مشخصات ملک را که از قبل به صورت دقیق بررسی شده است را به و صورت اسناد معتبر در اختیار شرکت آزمایشی قرار دهیم. برای مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک حتماً باید این مراحل را به درستی و کامل انجام داد تا نتیجه درستی بدست آید. باید همه مشخصات دقیقی که ساختمان فرضی باید داشته باشد را مد نظر قرار داد. براین اساس شرکت آزمایشگاهی برآورد دقیق‌تری در مورد هزینه ازمایشات انجام می‌دهد.

هر چقدر که زمان و هزینه بیشتری صرف این کار شود نتیجه مناسبی هم از آن گرفته می‌شود زیرا در صورتی که مقاومت ساختمان بالاتر باشد و از نظر موقعیت در شرایط بهتری قرار داشته باشد می‌توانیم انتظار داشته باشیم که قیمت ساختمان هم بیشتر باشد. بعد از این بررسی‌ها قراردادی با شرکت آزمایشگاهی بسته می‌شود و هزینه آن برآورد می‌شود. شرکت آزمایشگاهی بعد از مدت زمان مقرری که برای آن تعیین شده است باید نتایج را اعلام کند تا قبل از حفاری در صورت وجود مشکلاتی در خاک منطقه و مناسب نبودن آن در ساخت و ساز تجدید نظر شود.

عملیات حفاری مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک
بعداز اینکه نتیجه آزمایش خاک از طرف شرکت آزمایشگاهی اعلام شد. اقدام به حفاری می‌شود. البته قبل از شروع باید بازرسان اقدامات دقیقی را انجام دهند. بعد از مرحله تنها اقدامات اداری بادی انجام شود که برای شروع عملیات مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک ضرورت دارد. به غیر از آزمایش خاک فعالیت‌های دیگری هم برای افزایش مقاومت ساختمان انجام می‌شود. در مقاوم‌سازی معمولاً از بتن استفاده می‌شود. به این صورت که بتن‌ها را بر روی دیوارها می‌پاشند. این روش تأثیر بسیار زیادی دارد. این کار با یک دستگاه خاصی انجام می‌گیرد که مخصوص همین کار است.

در مقاوم‌سازی باید به این نکته توجه داشته باشیم که خاکی که بر روی آن بنا ساخته می‌شود، دارای چه کیفیتی است. در خاک نباید از حد نرم باشد و از طرفی هم نباید زیاد خشک باشد. در صورتی که خاک منطقه مورد نظر دارای چنین ویژگی‌هایی باشد هزینه‌های زیادی بر سازندگان تحمیل می‌شود. همچنین زمان زیادی را باید برای آزمایشات مربوط به خاک اختصاص داد. در صورتی که از این موضوع به راحتی گذشته و از آن غفلت شود، بدون شک بنایی که ساخته می‌شود در درازمدت خطرهایی تهدیدکننده خواهد داشت و باید از آن جلوگیری کرد.

برای چه سازه‌هایی انجام آزمایش خاک ضروری است؟
در شهر‌های مختلف و با توجه به زمین‌شناسی متفاوت منطقه، انجام آزمایش می‌تواند ضروری باشد یا نباشد ولی در شهری مانند تهران برای سازه‌هایی که در شش طبقه احداث‌ می‌شوند و زیربنای بیش از ۲۰۰۰ متر دارند ضروری است. ناگفته نماند که این آزمایش برای ساختمان‌سازی در شهر تهران یک و نیم تا دو ماه زمان نیاز دارد.

ضرورت مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک
در صورتی که مقاوم‌سازی در ساختمان‌ها به درستی انجام نشود، ساختمان به طور کلی از هم می‌پاشد. آزمایشاتی که انجام می‌شوند از همه اتفاقاتی که ممکن است یک بنا را تهدید کنند در امان خواهد بود. ظرفیت خاک باید به گونه‌ای باشد که شرایط را برای ساخت و ساز محیاتر کند. در صورتی که ساختار خاک مناسب نباشد باید حتماً برنامه‌ریزی برای اینکه بتوان این موضوع را جبران کرد انجام شود. تکنیک‌های مختلفی برای تقویت خاک مورد استفاده قرار می‌گیرند که باعث افزایش کیفیت آن می‌شوند؛ اما مهم‌ترین کاری که باید انجام شود مقاوم‌سازی سازه است.

مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک باید به صورت اصولی و با تکنیک‌های معتبر انجام شود. در ساخت‌وساز بهتر است که از سازه‌هایی از جنس فلز و یا به صورت مصنوعی در خاک قرار دارد تا خاصیت خاک افزایش یابد. این یکی از روش‌هایی است که به متخصصان کمک می‌کند تا این مشکل را حل کنند. به طور کلی ساخت‌ و ساز در مناطقی که دارای خاک‌های نامناسب هستند. بهتر است که از زمین‌هایی که دارای خاک بی‌کیفیت هستند برای ساخت جاده استفاده شود زیرا در صورتی که برای ساختمان سازی مورد استفاده قرار بگیرند، هزینه‌های زیادی را تحمیل کرده و هم اینکه بسیار خطرناک هستند.

روش‌های مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک
برای تقویت خاک می‌توان روش‌هایی را به کار برد که باید توسط فرد متخصص انجام شوند زیرا در غیر این صورت تأثیری نخواهد داشت. برای مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک چندین روش وجود دارد که یکی از آن‌ها استفاده از مصالح سفت است. با این روش می‌توان خاک را تقویت کرد. این مواد تقویت‌کننده معمولاً از جنس بتن هستند. در این روش به صورت مستقیم بر روی خاک تأثیر نمی‌گذارند بلکه مقاوم‌سازی از طریق ستون‌هایی که از ملات ساخته شده‌اند، انجام می‌گیرند. این ستون‌های بتنی علاوه بر اینکه از زمین محافظت می‌کنند، باعث می‌شوند که بسیار مقاوم شوند.

مواد مخصوصی هستند که با اضافه کردن آن‌ها می‌توان یک خاک مقاوم را ایجاد کرد. در این روش این ماده را بر روی شن و یا ماسه ریخته و آن‌ها را مخلوط می‌کنیم. این روش باعث می‌شود که به صورت اصولی و پایه مقاوم‌سازی انجام شود در صورتی که روش قبلی این‌چنین نیست. این روش‌ها باعث می‌شوند تا سازه مورد نظر استحکام بیشتری داشته باشد. ساختمانی که دارای استحکام بیشتری است یکی از عواملی که در این نوع مقاوم‌سازی تأثیرگذار است کیفیت مصالحی است که در آن استفاده می‌شود.

روش‌های دیگر مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک
یکی دیگر از روش‌هایی که فشرده کردن خاک است که به بهبود کیفیت خاک بسیار کمک می‌کند. این روش بیشتر برای خاک‌های دانه‌دار مناسب است و کاربرد زیادی هم دارد. این روش می‌توان فضای بین این دانه‌ها را کم کند و در نتیجه باعث می‌شود تا خاک متراکم‌تر شود و در نتیجه موجب تقویت خاک می‌شود. این روش یکی از مؤثرترین روش‌های مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک است که اهمیت زیادی دارد. این روش‌ها هر کدام هزینه‌های زیادی را تحمیل می‌کنند. تقویت خاک باید توسط متخصص و زیر نظر شرکت مقاوم‌سازی انجام شود.

نوع دیگری از مقاوم‌سازی هم انجام شود که خاک زیر پی نام دارد. این روش‌های مقاوم‌سازی در شرایط محدودی انجام می‌شود و به همین دلیل سختی‌های زیادی هم دارد. شکاف‌های ساختمان به دو شکل نهان و آشکار است که بخش‌های قابل مشاهده شامل به‌هم‌ریختگی است و بخش‌های غیرقابل مشاهده هم در درون سازه اتفاق می‌افتد مثل نشست ساختمان. در این نوع مقاوم‌سازی آسیب‌هایی وارد می‌شوند که ممکن است هزینه‌های بیشتری را در پی داشته باشد. بهتر است قبل از انجام آن مطالعاتی را انجام داد تا از هر گونه مشکلی در ارتباط با آن جلوگیری شود.

مشکلات، مزایا و آسیب‌های مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک
مقاوم‌سازی باعث می‌شود تا ساختمان و یا هر بنایی که ساخته می‌شود در برابر آسیب‌های احتمالی مقاومت بالایی داشته باشد. مقاوم سازی ساختمان و آزمایش خاک باعث می‌شود تا از به وجود آمدن هزینه‌های اضافی جلوگیری شود زیرا اگر ساختمان استحکام کافی را نداشته باشد به شدت آسیب‌پذیر خواهد بود. با انجام روش‌های مختلف مقاوم‌سازی می‌توان از بروز اتفاقاتی که منجر به فاجعه خواهند شد جلوگیری کرد. بارها شاهد این مسئله بوده‌ایم که نداشتن مدیریت در ساخت و ساز ساختمان‌های مسکونی و یا حتی تجاری باعث شده است تا ساختمان بعد از بروز وقایع طبیعی مثل سیل و یا طوفان یا ریخته و یا دچار تخریب شدید شده است. راه‌های مقاوم‌سازی بسیار دقیق هستند و باید با دقت زیادی انجام شوند تا نتیجه لازم را بدهند. آزمایش خاک هم باید توسط متخصص تشخیص داده شود که الزامی برای انجام آن وجود دارد یا خیر.

وجود الزامی شرکت مقاوم سازی در ایران
مقاوم سازی ساختمان‌ها و سازه‌ها یک کار تخصصی است که نیاز به تخصص پیمانکاران و مهندسین ناظر دارد. لازم است بدانید که ساختمان‌های بتنی و سیمانی در حین ساخت نیاز به رعایت ملزوماتی دارند تا شرایطی را فراهم آورند برای مقاوم کردن هرچه بیشتر و بهتر ساختمان‌ها و بناهای بزرگ و کوچک. شرکت مقاوم سازی توسط مهندسین و سازمان‌های مختلف در سرتاسر کشورمان پدید آمده است تا تعمیرات سازه‌ها را با مدرن‌ترین و بهترین امکانات به سرانجام برسانند. اکثر کشورها از جمله ایران به دلیل وجود گسل های بسیار در خط‌های مرزی امکان وجود زمین لرزه تا حد بسیار زیادی وجود دارد به همین دلیل برای جلوگیری از خرابی ساختمان‌ها و از بین رفتن ان ها در برابر زمین لرزه نیاز مبرم است تا عملیات مقاوم سازی به شیوه‌های مختلف انجام شود. در ادامه می‌توانید مطالب بسیاری را در خصوص شرکت مقاوم سازی و مشاوره در رابطه با این امور را مطالعه نمایید.

مقاوم سازی سازه‌های قدیمی با مشاورین برتر شرکت‌ها
در گذشته به دلیل کمبود اطلاعات و نبود امکانات؛ مقاومت ساختمان‌ها در سطح بسیار پایینی وجود داشت اما رفته رفته امروزه به دلیل افزایش سطح علمی و پدید آمدن شرکت مشاور مقاوم سازی دیگر هیچ ساختمانی بدون عملیات مقاوم سازی ساخته نمی شود. همچنین سازه‌های قدیمی را می‌توان توسط مشاورین به طور مجدد توسط امکانات به روز مقاوم کرد. تعداد شرکت مشاور مقاوم‌سازی در همه شهرها به حد مطلوب خود رسیده است و مشاورین با بررسی‌های به عمل آمده به راحتی شرایطی را مهیا می کنند تا با توجه به استانداردها و رعایت قوانین مقاوم سازی را به روش‌های مختلف انجام دهند.

نکته ی نهایی

آزمایش خاک یکی از ضروریاتی است که باید پیش از ساخت سازه‌های بلند انجام پذیرد. با انجام این آزمایش تیپ خاک تعیین‌ می‌شود و بهتر است بدانید میزان مقاوم‌سازی سازه در برابر زلزله به تیپ خاک زیر ساختمان بستگی دارد. این آزمایش شامل نمونه ‌برداری زمینی و آزمایش صحرایی و آزمایشگاهی است که در نهایت گزارشی از نتیجه آزمایشات انجام گرفته به کارفرما ارائه‌ می‌شود. این اطلاعات بسیار پر اهمیت بوده و در مقاوم سازی سازه تاثیر به سزایی دارد.