در کارهای عمرانی به طور معمول بتن مورد استفاده به دو صورت ساخت در محل کارگاه و یا بتن آماده است. بتن که میزان تولید آن بیشتر از ۸/۳ میلیون مترمکعب در سال تخمین زده می شود، به دلیل دارا بودن خواص و ویژگی های ممتاز و نیز در دسترس بودن مصالح آن، پس از آب، پرمصرف ترین ماده روی زمین به حساب می آید.

مقاومت بتن یکی از فاکتورهای اساسی در ارزیابی و کنترل کیفیت اعضای سازه هایی است که به وسیله آزمایش مقاومت فشاری نمونه های استاندارد تعیین می شود؛ بااین حال امکان دارد این نمونه ها معرف مشخصات و خصوصیات واقعی بتن در محل نباشد.

بتن یکی از مصالح اصلی مورد استفاده در انواع سازه بتنی میباشد که ترکیبی است از شن و ماسه و سیمان و آب است و در مقاوم سازی سازه های بتنی نقش بسیار زیادی را ایفا می کند اما عدم همگنی بتن که به صورت غیر عمدی و ناخواسته در بتن رخ می دهد، باعث کاهش خصوصیات مقاومتی آن می شود از جمله :

• نمک های ته نشین شده
• تابش خورشید است که موجب واکنش های اکسیداسیون عکس می شود.
• محلول نمک های سولفاتی 
• وجود کلرید آزاد در بتن 
• کم کاری ها، اشتباهات و نقص هایی که به هنگام اجرای پروژه ها رخ می دهد.

عیوب تست بتن :

• بالا بودن هزینه دستگاه های اولتراسونیک
• مجهز نبودن آزمایشگاه ها و  شناخت کافی نداشتن

مزایای تست بتن :

• نیاز به زمان کم
• این آزمایش از لحاظ بازه ی زمانی به زمان کمی احتیاج دارد.
• اعتماد پذیری آسان است
• اعتماد پذیری به این جهت آسان می باشد که آزمایش‌هایی برای تست بتن و سنجش و ارزیابی کیفیت بتن سخت شده و مقاومت آن صورت می‌پذیرد. حال که با این مطلب آشنا شده اید مقاله ای را نیز درباره انواع مختلف بتن مطالعه کنید.

آزمایش های تست بتن شامل دو دسته است :

• آزمایش‌های مخرب تست بتن
• آزمایش مقاومت فشاری بر طبق روش‌های ( ASTM و BS ) + آزمایش مقاومت کششی بر طبق روش‌های ( ASTM و BS )

آزمایش‌های غیر مخرب تست بتن :
با استفاده از آزمایش های غیر مخرب بتن  می توان مقاومت عضو سازه ای و تغییرات در خواص مصالح نسبت به زمان، با تکرار آزمایشات بر روی عضو بدون برجا گذاری اثر تخریب در سازه کسب کرد در عصر امروز، تست های غیر مخرب بتن برای ارزیابی مقاومت بتن، قبل از تخریب بتن به نام انجام هرنوع فعالیت ترمیمی بر روی سازه ها رواج بسیاری پیدا کرده اند.

تست های غیر مخرب بتن، امکان ارزیابی مقاومت درجای سازه های RCC را با اهداف مختلف زیر فراهم می آورند:

• کنترل کیفی سازه هایی که اخیراً ساخته شده اند یا در حال ساخت می باشند.
• کنترل عملکرد سازه ی موجود
• بررسی سازه هنگامی که نیاز به مقاوم سازی به علت قدمت یا تغییر کاربری آن دارد.
• ارزیابی مقاومت پسماند سازه زمانی که بخش قابل ملاحظه ای از مقاومت سازه به دلیل سن زیاد، فرسایش، خوردگی و همچنین بلایای طبیعی یا قصور انسانی از جمله زلزله، آتش سوزی، گردباد از بین رفته است.
• آزمایش بیرون کشیدن میله فولادی بر طبق روش ( ASTM )
• آزمایش سرعت امواج اولتراسونیک بر طبق روش‌های ( ASTM و BS )
• آزمایش چکش اشمیت بر طبق روش‌های ( ASTM و BS ) چکش اشمیت راهکاری می باشد که بر اساس تحلیل نیروی برگشت ضربه، از سطح جسم مورد نظر استوار است. این راه حل از دسته آزمایشات غیر مخرب به حساب می آید و به عضو آسیبی وارد نمی کند اما از دقت کافی برخوردار نمی باشد و درصد خطا در این روش از روش های دیگر بیشتر است.
• آزمایش مقاومت در برابر نفوذ بر طبق روش ( ASTM )

به عبارت دیگر روش های متعددی برای تست غیر مخرب بتن مورد بررسی قرار می گیرد. روشهای تست بتن به صورت روش های سطحی، روش های ارتعاش و رزونانس، روش های انتشار پالس، روش های رادیواکتیو و روش های الکتریکی و مغناطیسی طبقه بندی می شوند. و گاهی اوقات ترکیبی از این روش ها استفاده می شود.

نحوه محاسبه چکش اشمیت :
یکی از انواع تست های درجا و غیر مخرب بتن جهت تعیین مقاومت بتن و یا کیفیت بتن سطح تست چکش ارتجاعی یا چکش اشمیت است که برای اولین بار در سال ۱۹۷۵ توسط ارنست اشمیت ارائه گردید و به همین دلیل به تست چکش اشمیت شناخته شده است.

آزمایش بر این اساس می باشد که بازتاب یک جرم ارتجاعی به سختی سطح در برابر جرمی که به آن برخورد میکند وابسته است در چکش اشمیت جرم متصل شده به فنر وجود دارد که با کشیدن فنر تا نقطه مشخصی مقدار انرژی ثابتی به آن داده می شود این کار با فشار دادن چکش به سطح صاف بتن صورت میگیرد.

بعد از آزاد کردن جرم تحت اثر بازتاب میله چکش قرار می گیرد و مسافتی که توسط جرم طی می گردد و بر حسب درصدی از انبساط اولیه فنر بیان می شود عدد بازتاب گفته می شود این مقدار توسط یک نشانه که در طول یک مقیاس مدرج است حرکت می کند نشان داده می شود. عدد بازتاب یک اندازه مطلق است چون به انرژی ذخیره شده در فنر و به اندازه جرم وابسته می باشد. مطالعات نشان داده است که سختی سنگ ها با مقاومت فشاری تک محوری و مدول کشسانی سنگ ها در ارتباط می باشد.

روش انجام آزمایش التراسونیک بتن
یکی از انواع تست بتن روش سرعت امواج التراسونیک می باشد که شامل عبور دادن بخشی از موج ماورای صوت توسط مولدهای فرستنده و گیرنده می باشد که با سرعت متوسط ۳ تا ۵ کیلومتر بر ثانیه از بین بتن عبور می نماید. یک روش غیر مخرب مؤثر برای کنترل کیفیت مواد بتنی و شناسایی آسیب در اجزای سازه ها سرعت پالس التراسونیک می باشد.

روش های UPV به طور مرسوم برای کنترل کیفیت مصالح و عموماً مصالح همگن مانند فلزات و اتصالات جوشی می باشد. آزمایش التراسونیک برای تست بتن از جمله آزمایش های غیرمخرب بتن است. این آزمایش ها با در اختیار قرار دادن داده های مختلف سازه های موجود، به کارشناسان و متخصصین این امکان را می دهد تا در خصوص عملکرد، نیازها و روش های تعمیرات و بازسازی سازه های بتنی قضاوت و تصمیم گیری نمایند.

آزمایش التراسونیک بتن با ارائه مقاومت فشاری نسبی، طول و ابعاد ترک های ایجاد شده در بتن، به طراحان و کارشناسان امکان تصمیم گیری در زمینه طرح های مقاوم سازی و تقویت و یا صحت سنجی عملیات های انجام شده را می دهد.

در این آزمایش مدت زمان عبور امواج صوتی در یک محیطاندازه گیری و سپس با خواص کششی و تراکم مصالح ارتباط دارد. زمان عبور امواج التراسونیک، شرایط داخلی ناحیه مورد آزمایش را به نمایش می گذارد به صورت کلی، برای یک مسیر مشخص، زمان عبور بیشتر نشان دهنده بتنی باکیفیت پایین و نواقص می باشد، در حالی که زمان عبور کمتر نشان دهنده بتن باکیفیت و ناهنجاری کمتر است.

این آزمون در حال حاضر عمدتاً مبتنی بر اندازه‌گیری سرعت پالس با استفاده از تکنیک‌های فراصوتی است. این روش به طور گسترده در سراسر جهان مورد قبول بوده و ابزار سبک و قدرتمند مناسبی است که راحت در سایت و نیز آزمایشگاه می‌توان از آن بهرمند شد.

اهداف تضمین کیفیت بتن و کنترل کیفی:

کنترل کیفی بتن در سه مرحله ممکن است انجام شود: 

• کنترل کیفی بتن سخت شده با تهیه قالب هائی از آن
• کنترل کیفی بتن سخت شده درون قطعه
• کنترل کیفی بتن خمیری
• تست مقاومت فشاری بتن

مقاومت فشاری  یکی از خاصیت های مهم مکانیکی بتن است که بسیار به طرح اختلاط بتن وابسته می باشد. در مواد مرکب مانند بتن، طرح اختلاط و واکنش های بین مواد تشکیل دهنده، رفتار مواد مرکب را مشخص می کند . پارامترهایی نظیر عیار سیمان، نسبت آب به مواد سیمانی، مواد جایگزین سیمان و غیره بر مقاومت فشاری بتن تأثیرگذار هستندکه با توجه به فراوانی پارامترها، پیش بینی مقاومت فشاری بتن دشوار شده است.