ترک هایی که در ساختمان ایجاد می شوند دو دسته هستند که به سازه ای و غیر سازه ای تقسیم می شوند. ترک های غیر سازه ای با عرض و عمق کم هستند و از نظر تخریب ساختمان و خطرهای جانی اهمیت چندانی ندارند. اما ترک های سازه ای با عرض 1.5 تا 2 میلی متر و عمق 1.5 تا 2 سانتی متر هستند که بعضاً آسیب های جانی و مالی به دنبال دارند و به همین دلیل از اهمیت برخوردارند. وقتی ترک سازه ای در ساختمان ایجاد شود، عضو ترک خورده یا باید تخریب و از نو بازسازی شود و یا به وسیله روش های خاص دوخته شود. عوامل مختلفی موجب ترک در ساختمان می شوند. برای آشنایی بیشتر به سایت آرین تیس مراجعه کنید.

موقعیت های ترک در ساختمان

موقعیت های ترک در ساختمان شامل موارد زیر هستند:

• ترک های عمیق که گاهی به طور دائم ایجاد می شوند و علت آنها نشست مرتب پی ساختمان است. وجود این ترک در ساختمان برای ساکنان خطرناک است.
• بعد از نشست پی تحرک ساختمان کم می شود که این مسئله موجب قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زیر می شود. در نهایت شکست و افت دیوارها و اسکلت بنا متوقف و ترک های ثابت ایجاد می شوند.
• در اثر افت های کوچک در اسکلت ساختمان و به وسیله نیروها و در مواقعی نیز به دلیل مصالح اندود ایجاد می شوند. نم و انقباض و انبساط در برابر خشک شدن سطوح نمناک، ترک های مویی ایجاد می کنند.
   

انواع ترک در ساختمان کدامند؟

ترک در ساختمان به سه شکل افقی، عمودی یا مورب تقسیم می شود.

ترک های افقی در ساختمان

ترک های افقی در ساختمان به طور معمول به دو علت ایجاد می شوند. در زمان ساخت دیوار، سازنده باید دیوار را تا ارتفاع نیمه از تراز نهایی اجرا کند و بعد از خشک شدن و گیرش دیوار در مرحله بعد آن را تا تراز ارتفاعی نهایی برساند. این ناپیوستگی در زمان ساخت به نشست گرد و غبار خاک روی محل ناپیوسته دیوار منجر می شود. این گرد و غبارها از جنس دانه های رس هستند که حالت چرب دارند. اگر سازنده پیش از ساخت نیمه دوم دیوار محل ناپیوستگی را از گرد و غبار پاک نکند، بعد از ساخت احتمال ایجاد ترک های افقی در محل ناپیوستگی بسیار محتمل است. همچنین، اگر دیوار در یک مرحله به اجرا درآید، دیوار شکم می دهد و ترک افقی در دیوار به وجود می آید.

ترک های عمودی در ساختمان

نوع دیگر ترک در ساختمان ترک عمودی است. وقتی عمق یا عرض ترک های عمودی زیاد باشد و یا در سایر عناصر سازه مانند سقف و کف و یا در سنگ قرنیز ادامه داشته باشد، به علت این که از نوع ترک سازه ای هستند اهمیت پیدا می کنند.

ترک های عمودی سازه ای به طور عمده به علت نبود شناژ قائم یا کمبود آن و در اثر فاصله زیاد میان شناژها به وجود می آیند که در اصطلاح می گویند دیوار کمر می شکند. اگر پی زیر دیوار به حرکت درآید، ترک های عمودی به وجود می آیند. همچنین، در اثر ساخت نادرست هشتگیر در تقاطع دیوارها ترک های عمودی به وجود خواهند آمد.

ترک های مورب در ساختمان

ترک های مورب به طور معمول نسب به راستای افق زاویه 45 دارند. این ترک ها بیشتر در اثر نشست دیوار به وجود می آیند که نشانه شکسته شدن دیوار است. این نوع ترک در ساختمان بسیار خطرناک است. برای مشخص کردن محل نشست دیوار، ابتدا باید راستای ترک را تعیین کرده و سپس عمود بر راستای ترک به طرف پایین، طرف نشست کرده دیوار را تعیین کنید.

تعمیر ترک در ساختمان

تعمیرات در ساختمان با چند هدف انجام می شود. جلوگیری از هدر رفت منابع و هزینه های سنگین تحمیلی و تأمین امنیت جانی و رفاهی ساکنان از آن جمله هستند. مهم ترین دلیل خرابی ساختمان ها نشست پی در اثر عواملی مثل رطوبت و فشارهای وارد از طبقات، مقاومت نداشتن خاک و عملکردهای آن است. نوع مصالح و اجرای غیر حرفه ای نیز موجب نشست های پی ساختمان می شوند. در اثر حرکت های زمین اسکلت ساختمان حرکت می کند و شکست های مختلف موجب ایجاد انواع ترک در ساختمان می شوند.

در اکثر موارد برای تعمیر و نگهداری ساختمان باید بعد از مطمئن شدن از این که نشست یا حرکت هایی که موجب بروز ترک در ساختمان می شوند تثبیت شده اند، با در نظر گرفتن نکته های ایمنی، ترک ها را کاملاً باز کرده و اطراف آنها را عمق بیشتری داده و سپس برای چسبندگی بیشتر مصالح استفاده شده در محل، محل ترک ها را جارو زده و مرطوب کنید. بعد هم برای جلوگیری از ترک دوباره باید محل ترک ها را مصلح کنید.

علت ترک های ساختمان نوساز

در ساختمان های نوساز هم ممکن است ترک هایی دیده شود. علت ترک های ساختمان نوساز ممکن است عوامل مختلفی باشد. به علت وجود مشکلات اجتناب ناپذیر در زمان ساخت ساختمان به ویژه در سازه های بتنی، همواره نیاز به بازسازی و تعمیر آنها وجود دارد. ترمیم و تقویت سازه های بتنی از فنون حساس و لازم در پروژه های عمرانی به شمار می رود که به دانش ویژه و تجربه نیاز دارد.

ساختمان های بتنی به عنوان عنصر شاخص در ساخت و ساز همیشه مورد توجه سازندگان بوده اند. از مشکلاتی که این ساختمان ها با آنها درگیر هستند بروز ترک روی آنها است.

علت ترک های ساختمان نوساز می توان موارد زیر باشد:

• افت فونداسیون در اثر علل گوناگون مثل رطوبت، فشارهای وارد شده از طبقه ها و کمبود ظرفیت باربری خاک
• نفوذ پیدا کردن نمک یا سولفات ها و مواد خورنده در بتن ساختمان
• اشتباه های اجرایی یا طراحی در ساختمان
• آتش سوزی در ساختمان
• نوع مصالح مصرفی در ساختمان
• خوردگی میلگردها در اثر کربناتاسیون

علت ترک های ساختمان نوساز همان طور که اشاره شد مختلف هستند و برای تعمیر و بازسازی آنها نیز از شیوه های مختلفی استفاده می شود. به دلیل این که برخی از ترک ها خطرناک هستند و ممکن است خطرات جانی به دنبال داشته باشند، بهتر است هر چه زودتر درباره آن با متخصصان این حوزه صحبت کنید.