مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای

مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای
| آرین تیس

استحکام بخشی و تقویت سازه ها یکی از قدم های اساسی برای کاهش خسارات است ، زلزله های کم شدت نیز تاثیرات مخربی بر سازه های تاریخی دارد. مقاوم سازی شامل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود ، و ایمن شدن تحت نیرو های احتمالی زلزله های آینده می باشد

بهسازی لرزه ای بیان کننده معنایی مرکب است. معنای ابتدایی آن گسترده و فراگیر است و وجوه گوناگونی دارد. اما استفاده کلمه لرزه ای با بهسازی تعیین کننده نوع آن است. برای این که تفاوت مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای شناخته شود، باید معنای هر دو مفهوم را شناخت و آن ها را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد.

بهسازی در کلمه به معنای بهتر کردن، اصلاح و بهبود است. در صنعت ساختمان سازی اما بهسازی را ایجاد قابلیت انجام کارهایی در ساختمان، سازه و اجزا و عناصر آن می دانند که در حال حاضر قادر به انجام آن نیستند. اما با شناخت درست بهسازی لرزه ای و مقاوم سازی مشخص خواهد شد که مقاوم سازی جزئی از یک کل به نام بهسازی لرزه ای است. بهسازی و مقاوم سازی توسط مشاور مقاوم سازی ساختمان انجام پذیر است.

بسیاری از سازه ها وجود دارد که بر اثر عوامل گوناگون دچار آسیب هایی شده اند که بر همین اساس، گاهی به جای تخریب سازه به مقاوم سازی ساختمان می پردازند. مقاوم سازی و بهسازی ساختمان در بسیاری از موارد ،مقرون به صرفه تر از تخریب کل سازه و اجرای یک ساختمان جدید می باشد.

به همین دلیل است که امروزه مقاوم سازی انواع سازه ها مخصوصا سازه هایی که از لحاظ تاریخی و قدمت آن ها بسیار مهم می باشد ، بسیار پر اهمیت است و مهندسان سعی بر این دارند که سازه ها را با روش های نوین و خاصی مقاوم سازی کنند. در این مقاله برای شما به توضیح بهسازی ساختمان و مقاوم سازی سازه ها پرداخته ایم. پس تا انتهای مقاله با وب سایت آرین تیس همراه باشید.

 

بهسازی لرزه‌ ای


بهسازی زمانی انجام می شود که کمبود یا نقصی در ساختمان وجود داشته باشد این کمبود و نقص ممکن است برای المان های سازه ایی سازه یا اعضای غیر باربر سازه باشد که با بهسازی ساختمان می توان این نواقص را تکمیل کرد و مقاومت سازه را در برابر زمین لرزه افزایش داد.

لازم به ذکر است که وقتی ساختمانی به هر دلیلی آسیب ببیند یا احتمال آسیب دیدن آن به طور عام وجود داشته باشد، بهسازی مطرح می شود. ولی بهسازی لرزه ای برای زمانی است که کاهش احتمال آسیب پذیری و بروز نقص های کوچک یا بزرگ در ساختمان در اثر زلزله مورد نظر باشد. مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای توسط افراد متخصص و مشاور مقاوم سازی ساختمان قابل انجام است.

در بهسازی ساختمان ،تحلیل رفتار سازه در برابر زلزله از اهمیت بسیار بالایی بر خوردار است، بنابراین بهسازی ساختمان باید تحت نظر مهندسان با تجربه در این زمینه صورت گیرد تا امنیت سازه حفظ شده و هم چنین سازه در هنگام بهره برداری و وقوع بار های جانبی از خود مقاومت مناسبی نشان دهد.

در طرح بهسازی سازه ها مورد بسیار مهمی وجود دارد که هنگام طراحی سازه نیز به آن توجه بسیاری می شود و این مورد حفظ جان انسان هایی است که از سازه استفاده می کنند یا در آن سکونت دارند، بنابراین طراحان در همه حال این مورد را رعایت می کنند.

 

مقاوم سازی


مقاوم سازی به معنای افزایش مقاومت ساختمان در مقابل نیروهای وارده است. امروزه مقاوم سازی بیشتر برای نیروی زلزله ( بار جانبی ) استفاده می شود. یکی از مسائل مهم در راهبرد کاهش خطر پذیری در مقابل زلزله مقاوم سازی ساختمان ها است. مقاوم سازی باید با کمترین هزینه و بیشترین سرعت باشد تا به این ترتیب از خسارت جانی و مالی بعد از زلزله کاسته شود. توجه به مقاوم سازی ساختمان ها و تأسیسات مهم بسیار اهمیت دارد. با مقاوم سازی علاوه بر حفظ جان انسان ها، سازه های مهم نیز حفظ خواهند شد. مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای توسط مشاور مقاوم سازی ساختمان انجام می شود.

باید ذکر شود که مقاوم سازی ساختمان برای انواع سازه ها کاربرد دارد به عنوان مثال :

1. مقاوم سازی سازه های بتنی
2. مقاوم سازی ساختمان های بنایی
3. مقاوم سازی انواع ساختمان های فولادی
4. مقاوم سازی پل ها، سد ها و ...


مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای1


تفاوت مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای


لازم به ذکر است که بین مقاوم سازی سازه و بهسازی لرزه ایی تفاوت هایی وجود دارد که در زیر آن ها را به صورت مختصر مورد بررسی قرار می دهیم. تفاوت مقاوم سازی و بهسازی در این است که مقاوم سازی سازه یکی از روش های بهسازی لرزه ایی می باشد ،به عبارت دیگر مقاوم سازی زیر مجموعه بهسازی لرزه ایی است.

وقتی مشاور مقاوم سازی ساختمان متوجه شود ظرفیت ساختمان با نیاز لرزه ای برابر نیست اعلام می کند که آن سازه در مقابل بار جانبی آسیب پذیر می باشد و به عبارت دیگر انجام بهسازی لازم است. هدف از بهسازی آن است که بتوان به هر شکلی ظرفیت سازه را با نیاز لرزه ای آن برابر کرد. بعضی مواقع ظرفیت سازه افزایش پیدا می کند تا با نیاز لرزه ای آن برابر شود. به این بالا بردن ظرفیت سازه ای مقاوم سازی گفته می شود.

مقاوم سازی با بالا رفتن سختی مانند اضافه کردن مهاربند و دیوار برشی یا بالا بردن مقاومت سازه مانند ژاکت بتنی و فولادی صورت می گیرد. گاهی هم می توان به جای بالا بردن ظرفیت سازه برای رسیدن به نیاز لرزه ای، نیاز لرزه ای را برای رسیدن به ظرفیت سازه کاهش داد.

 

کاهش نیاز لرزه ایی سازه:


برای کاهش نیاز لرزه ایی سازه باید اقداماتی انجام گیرد که به صورت زیر می باشد:

 

1. بالا بردن شکل پذیری
2. پایین آوردن جرم
3. پایین آوردن نا منظمی های سازه
4. به کار بردن تکنولوژی های نوین طرح لرزه ای مثل استفاده از جداسازی لرزه ای و میراگرها


همان گونه که ذکر شد ،می توان نتیجه گرفت که مقاوم سازی یکی از شیوه های بهسازی لرزه ای است. مقاوم سازی را همان طور که گفتیم جزئی از کل بهسازی لرزه ای نیز می دانند. اما گفتن نام جزء از کل و کاربرد کلمه مقاوم سازی به جای بهسازی لرزه ای گمراه کننده خواهد بود و ممکن است موجب شود که هم چنان به مقاومت فکر کنید و بخواهید سازه و اجزای سازه ای را طوری تقویت کنید که در برابر زلزله مقاوم شوند.

این کار بسیار پر هزینه و زمان بر است. در صورتی که بهسازی لرزه ای جامع نگر است و تمام اجزای ساختمان چه لرزه ای و چه غیر لرزه ای را در بر می گیرد و به شکل های مختلف قابل انجام است. هم چنین، با رعایت موازین بهسازی لرزه ای متناسب با امکانات ایمنی نیز کم یا زیاد می شود و زمان و هزینه لازم بهسازی را بالا و پاینی می برد. تفاوت میان مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای را تفاوت میان یک جزء محدود و غیر قابل انعطاف با یک کل فراگیر و انعطاف پذیر می دانند.

 

شیوه های مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای ساختمان در برابر زلزله


شیوه های متفاوتی برای مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله وجود دارد که انتخاب شیوه توسط مشاور مقاوم سازی ساختمان و مهندسان مربوطه انجام می شود. بعد از درک تفاوت مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای نیاز است که با شیوه های مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله آشنا شوید.

از شیوه های متفاوت برای بهسازی ساختمان ها می توان به صورت زیر اشاره داشت:

  • اضافه کردن دیوار برشی:

دیوار برشی مقاومت، سختی و شکل پذیری سازه را بالا می برد و موجب بهبود لرزه ای سازه و کاهش تغییر شکل ها و آسیب های وارده به دیگر عناصر سازه می شود.

  • اضافه کردن بادبند:

اضافه کردن مهاربند فولادی برای مقاوم سازی موجب افزایش سختی و کاهش نیاز به شکل پذیری و افزایش مقاومت برشی می شود.در واقع بادبند جهت استحکام و پایداری سازه در برابر نیروهای افقی ناشی از زلزله مورد استفاده قرار می‌گیرد. بادبندها از مهمترین جنبه‌های طراحی سازه‌های فولادی برای نیروهای جانبی در جهت افزایش سختی ساختمان هستند.

 

مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای3


مزایا اضافه نمودن بادبند:

با توجه به مهاربندی ساختمان‌ها، جابجایی طبقات و همچنین نیروی محوری و خمشی اضافی در ستون‌ها به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
کاهش جابجایی جانبی که بادبند ضربدری در این حالت نسبت به بادبند V شکل مؤثر است.
قاب‌های مهار شده با بادبند در مقابل باد و نیروهای لرزه‌ای بسیار بیشتر از ساختمان‌های بدون مهار مقاومت می‌کنند.
مهاربندی فولادی مقرون به صرفه و آسان برای ساختن می باشد. هم چنین فضای کمتری را اشغال می‌کند و از انعطاف‌پذیری بالایی در طراحی برای پاسخگویی به مقاومت و سختی لازم برخوردار می باشد.

  • استفاده از میراگر یا دمپر:

دمپرها سیستم های مستهلک کننده یا جاذب انرژی اند که بر اساس بالا رفتن میرایی ضریب ساختمان بنا می شوند. میراگر ها نیروی وارده به سازه را تا حد زیادی کنترل می کنند اما به نسبت دیگر روش های بهسازی لرزه ایی سازه، گران تر و پر هزینه تر هستند. اما برای مناطقی که لرزه خیز می باشد و هم چنین برای ساختمان های بلند مرتبه بسیار مناسب هستند.

در واقع میراگر باعث میرایی نیروهای جانبی وارده شده به سازه می‌شود. بیشتر نیروهای جانبی وارد شده به ساختمان در اثر زلزله و بد و طوفان‌های شدید می باشد. با کاهش یا مردن نیروی وارد شده به سازه در هنگام ورود آن، خسارات وارد به دلیل ارتعاش کمتر ساختمان، بسیار کاهش پیدا خواهد کرد.

مزایا میراگر:


کاهش تغییر مکان سازه
کاهش دریفت سازه
کاهش شتاب وارد شده از طرف نیروهای خارجی به سازه
کاهش خسارات
کاهش وزن ساختمان به دلیل استفاده از المان های سبک تر

  • اضافه کردن جداگرهای لرزه ای:

این شیوه برای کنترل ارتعاشات لرزه ای با جداسازی از زمین در ساختمان و پل ها کاربرد دارد.

 

  • استفاده از ژاکت های فلزی و بتنی:

استفاده از ژاکت های بتنی در اطراف عناصر مختلف سازه ها مثل دیوار برشی، ستون و تیر برای مقاوم سازی رایج است. هدف بکار بردن ژاکت بتنی در واقع کاهش قابلیت تغییر شکل اعضای ناکارآمد است، چراکه این اعضا در شرایط طراحی و مطابق واکنش‌ های ساختمان به وضعیت حدی تعیین‌ شده خود نخواهند رسید.

ژاکت‌ های بتن آرمه زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که اعضای سازه‌ ای دچار آسیب‌ دیدگی شدید شده باشند یا مقاومت لرزه‌ ای آن ها ناکافی باشد. در صورت امکان، ژاکت بتنی دور تا دور اجزای سازه‌ ای و در غیر این صورت در یک یا چند وجه آن ها اجرا می‌شود.

مزایا ژاکت بتنی:

مکان اصلاح همزمان کلیه مشکلات سختی و مقاومتی در قاب های بتنی
اصلاح اتصالات در قاب ها
امکان اصلاح باربری ثقلی ستون ها
سهولت ایجاد پیوستگی بین اعضا
تقریباً بهترین گزینه برای مقاوم سازی دیوارهای برشی و مقاوم سازی فونداسیون می باشد.
مقاوم بودن المان مقاوم سازی شده و عدم نیاز به اعمال پوشش ضد آتش بر روی آن.

 

ژاکت فولادی

 

  • ژاکت فولادی:

ژاکت فولادی می تواند در مقاوم سازی المان های سازه های بتنی اعم از تیر، ستون و… به کار رفته و یا می توان به عنوان یک روش کلی در مقاوم سازی ساختمان به کار گرفته شود. ژاکت فلزی یکی از روش های مقاوم سازی ساختمان ها است که ضمن افزایش مقاومت و شکل پذیری سازه،تاثیر قابل توجهی در وزن ساختمان ندارد. در این روش مقطع تیر و ستون در محل های آسیب پذیرشان با استفاده از ورق های فولادی تقویت می شوند.

مزایا ژاکت فولادی:

امکان اصلاح اغلب مشکلات سازه ای در قاب های بتنی
عدم نیاز به قالب بندی برخلاف روش مقاوم سازی با ژاکت بتنی
سرعت اجرای بیشتر نسبت به ژاکت بتنی
گزینه مناسب برای محصول کردن بتن در ستون ها
ایجاد مشکل برای معماری در این روش نسبت به ژاکت بتنی کمتر است
مصالح مقاوم سازی ارزان قیمت نسبت به سایر روش های مقاوم سازی ساختمان

معایب ژاکت فولادی

اجرای این روش بسیار دشوار است و امکان اصلاح بعضی از اتصالات در قاب ها بعضاً غیر ممکن است.

افزایش هزینه ها به هنگام نیاز به اجرای پوشش های ضد حریق در سازه های مهم می شود.

زمان زیاد اجرا و عملیات متعدد کاشت آرماتور و جوشکاری در صورت نیاز به افزایش مقاومت خمشی و برشی

این روش هزینه بسیار بالایی دارد. نیاز به عملیات تزریق و حجم زیاد گروت

  • مقاوم سازی با FRP:


ماده ای کامپوزیتی از ترکیب پلی مر تقویت شه ماتریس همراه الیاف ( fiber) است . عموما ازالیاف فیابر گلاس یا همان شیش استفاده می کنند , انواع دیگر الیاف کربن و ارامید و بازالت است در این شیوه دسته های الیاف بعد از آغشته شده به رزین و عبور از یک قالب در کنار هم قرار می گیرند و یک پروفیل ایجاد می کنند. این شیوه برای تقویت ستون ها، تیرها و مقاوم سازی دال ها و اتصالات، دیوارهای برشی بتنی و آجری کاربرد دارد.

مزایا مقاوم سازی با frp:

وزن مصالح FRP بسیار ناچیز است که یکی از اهداف تقویت و مقاوم سازی سازه می باشد.مقاومت کششی بالای الیاف FRPضخامت کم لایه های FRP (در حد میلی‌متر)، باعث می‌گردد تا استفاده از آن ها در مقاوم سازی سازه، اضافه فضا نداشته باشد.


تقویت و مقاوم سازی ساختمان با frp نیاز به زمان زیادی ندارد و اعضای مقاوم سازی شده در زمان بسیار کوتاهی آماده سرویس دهی می شوند.FRP مقاومت بالایی در مقابل خوردگی دارد. این امر باعث شده تا علاوه بر مقاوم سازی سازه بدلیل خواص نفوذ ناپذیری بالا اعضای سازه ای را از عوامل خورنده محافظت کند و نیاز به تعمیرات دوره ای را حذف کند.


توانمندی بالای مصالح FRP در محاسبات فنی و طراحی (سختی، مقاومت و شکل پذیری)، آن ها را به سیستم های بی نظیر در مقاوم سازی تبدیل کرده است.عدم توقف کاربری در زمان اجرای مقاوم سازی با FRPبی سویی الکترومغناطیسی مصالح FRP ، که می تواند در سازه های خاص مورد استفاده برای تصویربرداری مغناطیسی مهم باشد.

تنها عیبی که مقاوم سازی با frpوجود دارد، الیاف FRP در برابر آتش مقاوم نیستند و در محیط های مستعد آتش سوزی باید از عایق برای آن استفاده کرد .

  • مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای


مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای ساختمان ها باید جدی گرفته شود. در بالا ذکر شد که برای کاهش آسیب های جانی و مالی در اثر وقوع زلزله لازم است که ساختمان ها از این نظر بررسی شوند. برای این منظور می توان از مشاور مقاوم سازی ساختمان کمک گرفت. افراد متخصص می توانند شما را در انجام درست کرد راهنمایی کنند. در گذشته این کارها توسط معمارها انجام می شد، اما امروزه این کار تنها به متخصصان حرفه ای سپرده می شود.

نوشتن دیدگاه

ارسال

تمامی حقوق متعلق به آرین تیس می باشد.

طراحی سایت و خدمات سئو توسط تیم سئوهاما - میزبانی وب توسط سرورهاما