دال ها بخشی در سازه‌ها هستند که وظیفه آنها تحمل بارهای قائم است. اما به دلیل این که عملکرد دیافراگم افقی را هم دارند، باید با اجزای مقاوم جانبی سازه اتصال داشته و سختی و مقاومت کافی داشته باشند. در مقاوم سازی دال های بتنی  صدماتی که به دال ها وارد می شود به طور معمول در بخش های نامنظم آنها مثل محل برخورد با راه پله، دیوار برشی یا در نزدیکی بازشوهای کف قابل مشاهده هستند. بعد از انجام مشاور مقاوم سازی ساختمان مشخص می شود که بخش مربوط به بهسازی دال ها نسبت به اجزای دیگر ساده تر است. اگر دال ها به هر علتی مقاومت لازم در مقابل بارهای وارد بر آن را نداشته باشند، شیوه‌های ساده‌ای برای مقاوم سازی دال‌های بتنی وجود دارد.  

انواع مقاوم سازی دال های بتنی

با توجه به آسیب هایی که به دال ها وارد می شود و ضعف هایی که در آنها وجود دارد، راهکارهای مختلفی برای مقاوم سازی دال‌های بتنی توسط مشاور مقاوم سازی ساختمان پیشنهاد می شوند که عبارتند از:

• تعمیر موضعی دال‌ها
• افزایش ضخامت دا‌ل‌ها
• افزودن تیرک فولادی
• افزودن نوارهای فولادی در وجوه دال‌ها
• مقاوم سازی اتصال دال‌های بتنی به دیوار برشی
• بهبود عملکرد دیافراگمی دال‌ها
• مقاوم سازی با استفاده از FRP

تعمیر موضعی دال ها

به منظور تعمیر دال‌های بتنی و ترک‌های موجود در بتن‌ها، می توان مواد پلیمری اپوکسی یا دوغاب سیمان را به درون ترک ها تزریق کرد. برای بر طرف کردن خردشدگی بتن و کمانش و شکست میلگردها با استفاده از مشاور مقاوم سازی ساختمان، به کار بردن راهکارهای تعویض توصیه می شود. برای ترمیم دال‌ها، پس از جدا کردن مصالح صدمه دیده، آرماتورهای جدید جایگذاری و به آرماتورهای قدیمی موجود جوش می شوند. ویژگی های بتن جدید باید مشابه بتن موجود باشد. در جاهایی که خوردگی شدید اتفاق افتاده است، آرماتورهای جدید جایگذاری شده نباید بدون خوردگی باشند، به دلیل این که آرماتورهای جدید و قدیمی با هم پیل الکتریکی را به وجود می آورند که موجب خوردگی شدید آرماتورها خواهد شد.  

 
افزایش ضخامت دال ها

در مواقعی که مقاومت و سختی دال ها در مقاوم سازی دال های بتنی پایین باشد، با بالا بردن ضخامت می توان این عیب را برطرف کرد. بتن و میلگردهای جدید روی سطح و یا زیر دال ها قابل اجرا هستند. در مواردی که افزایش ضخامت از بخش فوقانی انجام می شود، مقاومت خمشی هم بالا می رود. زیرا علاوه بر افزایش عمق مؤثر آرماتورهای منفی هم افزوده می شوند.

در مواردی که افزایش ضخامت از بخش زیرین انجام می شود، مقاومت خمشی به دلیل افزایش آرماتورهای کششی افزوده می شود. با بتن ریزی معمولی ضخامت دال ها از بخش فوقانی قابل افزایش هستند. اما برای افزایش ضخامت دال ها از بخش تحتانی باید از روش بتن پاشی استفاده کرد. با بالا بردن ضخامت از روی دال ها، سختی لازم برای عملکرد دیافراگمی کف بالا می رود. این شیوه نسبت به شیوه افزایش ضخامت از بخش تحتانی دال راحت تر است. در صورتی که ضخامت دال ها از بخش تحتانی انجام شود، برای بهبود عملکرد دیافراگی تیرها باید با ژاکت بتنی تقویت شوند.  

افزودن تیرک فولادی

از شیوه های مؤثر مقاوم سازی دال های بتنی توصیه شده مشاور مقاوم سازی ساختمان اضافه کردن تیرک فولادی است. از مزایای این شیوه می توان به ساده بودن اجرا، افزوده نشدن وزن دال ها، بالا رفتن ارتفاع مؤثر دال ها، کاهش ارتعاش کف، ایجاد خیز معکوس برای رفع افتادگی و بالا رفتن سختی دیافراگم کف اشاره کرد. افزودن تیرک فولادی باید به شکل صورت گیرد که با رفتار طبیعی دال ها هماهنگی داشته باشد.  

افزودن نوارهای فولادی در وجوه دال ها

اضافه کردن نوارهای فولادی با چسباندن و یا بولت کردن آنها در وجوه افقی دال از دیگر شیوه های مقاوم سازی دال های بتنی است. در این شیوه مقاومت بیرون از صفحه دال به طور محسوس بالا می رود. بر عکس شیوه افزایش ضخامت دال ها، این شیوه به افزایش وزن سازه منجر نخواهد شد. همچنین، مشکلاتی را که روش مقاوم سازی با تیر فولادی برای معماری ساختمان به وجود می آورد را به دنبال ندارد. ضخامت ورق فولادی نسبت به ارتفاع تیرک فولادی خیلی کمتر است.  

 
مقاوم سازی اتصال دال های بتنی به دیوار برشی

به علت این که دال ها باید به عنوان دیافراگم افقی با همه عناصر مقاوم جانبی اتصال داشته باشند، وجود اتصالی قوی میان دال و دیوار برشی لازم است. بهسازی اتصال دال بتنی به دیوار با استفاده از میلگردهای اتصال انجام شدنی است. بعد از ایجاد شکاف در دال ها و بخش هایی از دیوار، سوراخ هایی در دیوار تعبیه می شوند که می توان میلگردهای ریشه را با این سوراخ ها به وسیله چسب اپوکسی به دیوار وصل کرد. بعد شکاف موجود با بتن قوی منبسط شونده پر می شود تا از عملکرد صحیح اتصال مطمئن شد. یکی دیگر از شیوه های تقویت اتصال دال های بتنی به دیوار برشی افزودن تیرهای لبه ای و تقویت در بخش های مرزی است. در این شیوه، می توان بخش مرزی دال و دیوار را تخریب و با کاشت آرماتور تیرهای لبه ای به وجود آورد. تیر لبه ای را می توان در بخش فوقانی یا تحتانی دال ها به کار برد.  

بهبود عملکرد دیافراگمی دال ها

از دیگر شیوه هایی که در مشاور مقاوم سازی ساختمان به آن اشاره می شود، تقویت دال ها برای بهبود عملکرد دیافراگمی آنها است. دال ها علاوه بر تحمل بار قائم وظیفه انتقال بارهای جانبی را هم بر عهده دارند. برای اصلاح سختی دیافراگم یا بهسازی بازشوهای موجود در دال می توان از افزودن مهاربند افقی استفاده کرد.  

مقاوم سازی با استفاده از FRP

از سایر شیوه های مقاوم سازی دال های بتنی استفاده از مصالح FRP است. به عنوان مثال، به کار بردن مصالح FRP یک جهته UD 300 ضمن سبکی مقاومت کششی بالایی دارد. مصالح مرکب FRP را می توان به شکل نوارها یا ورقه هایی روی سطوح تحت کشش اجرا کرد. می توان دال های یک طرفه با تکیه ساده را با چسباندن نوارها یا ورقه های FRP در سطوح تحتانی آنها در راستای طولی مقاوم سازی کرد.