تفاوت خاکبرداری و گودبرداری در چیست؟

تفاوت خاکبرداری و گودبرداری در چیست؟
| آرین تیس

امروزه با پیشرفت ساختمان سازی در سراسر کشور عزیزمان رو به رو هستیم. بسیاری از موارد که در گذشته به آن ها اهمیتی داده نمی شد، امروزه حائز اهمیت است به دلیل آن که هرچه زمان می گذرد مهندسان در پی یافتن مسائلی هستند که بتوانند سازه ها را در برابر عوامل طبیعی و غیر طبیعی آسیب زا ایمن کنند. بنابراین آیین نامه ها در این مورد بسیار پیشرفت داشته اند و جزئیات ساخت و ساز و طراحی را برای سازندگان و مهندسان جمع آوری کرده اند. در این مقاله از وب سایت آرین تیس به تفاوت میان خاک برداری و گود برداری می پردازیم، بنابراین تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

تفاوت بین خاک برداری و گود برداری چیست؟
آیا شما هم از جمله افرادی هستید که عملیات خاک برداری و گود برداری در ساختمان سازی را یکی می‌دانید؟ اگر که پاسختان مثبت است باید به شما بگوییم که این طرز فکر شما کاملا اشتباه می باشد و میان این دو تفاوت های بسیاری وجود دارد. لازم به ذکر می باشد که علاوه بر تفاوت هایی که میان خاک برداری و گود برداری وجود دارد، این دو نوع عملیات مهم شباهت‌ های بسیار زیادی به یک دیگر دارند اما علی رغم تمام شباهت های این دو عملیات، نباید از تفاوت میان خاک برداری و گود برداری ساختمان  غافل شویم.در ابتدا به توضیح هر کدام از این عملیات ویژه می پردازیم :

خاک برداری چیست؟
باید بیان شود که عملیات خاک برداری از اولین مراحل ساخت یک سازه می باشد. این عملیات در واقع هموار و هم‌ شیب کردن بخشی از زمین است ( در نقشه های مهندسی این بخش از زمین کاملا مشخص و مشهود می باشد ) که در آن برآمدگی‌ ها برداشته می ‌شود و فرو رفتگی ‌ها با سطح زمین هم تراز می گردد. به عبارتی ساده تر بخواهیم برای شما توضیح بدهیم این است که، با خاکبرداری تمام پستی‌ ها و بلندی ‌های زمین اصلاح می‌ شود. در خاک برداری حداکثر تا عمق ۶۰ سانتی ‌متری حفاری صورت می‌ گیرد. البته این موضوع به نوع پروژه و نظر طراح بستگی دارد، در بسیاری از پروژه ها این مقدار ممکن است افزایش یابد. در پروژه هایی که بیشتر خاک برداری انجام می شود به صورت زیر می باشد :

  • پروژه های راهسازی
  • پروژه های خط لوله گاز و ...

شباهت خاکبرداری و گودبرداری

خاک برداری به چند صورت انجام می گیرد ؟
خاک برداری با توجه به نوع زمین به دو صورت اجرا می ‌شود:

  • به روش دستی
  • با استفاده از ابزارهای ماشینی بزرگ یا کوچک


البته شایان به ذکر است که امروزه خاک برداری با استفاده از ماشین آلات مخصوص انجام می شود و روش دستی بسیار کم تر مورد استفاده قرار می گیرد.

گود برداری چیست؟
عملیات گود برداری نیز مانند خاک برداری به هموار و هم ‌تراز کردن بخشی از زمین می گویند که در آن‌ها عملیات حفاری تا بیش از عمق ۶۰ سانتی‌متری انجام می ‌شود، اما نکته بسیار مهم در این مسئله این است که گود برداری بیشتر برای سازه ها انجام می شود که نیاز به فونداسیون دارند. همان طور که می دانید برای اجرای فونداسیون باید زمین را گود کرد و در داخل دل زمین عملیات ساخت فونداسیون را انجام داد.

عملیات گود برداری نیز با استفاده از ماشین آلات مهندسی صورت می گیرد و معمولا عمق آن بیش از 1 متر می باشد، مقدار گود برداری به عوامل زیر بستگی خواهد داشت :

  • نوع زمین و خاک منطقه
  • نوع سازه و میزان باربری آن
  • نظر طراح
  • نوع فونداسیونی که باید اجرا شود و ...


روش های گود برداری
برای آن که بتوانیم یک روش مناسب برای گود برداری انتخاب کنیم، باید در ابتدا بدانیم که نوع پروژه چیست و زمین گود برداری کوچک است یا بزرگ.

گود برداری در زمین های کوچک
در صورتی که عمق گود برداری کم و وسعت کار کم باشد با استفاده از بیل، کلنگ و دست عملیات گود برداری انجام می گردد اما در مواردی که عمق گودبرداری زیاد و وسعت کم است از ماشین آلات بیل مکانیکی استفاده می شود. بیل مکانیکی تا عمق ۶ متری را می تواند بکند.

گودبرداری در زمین های بزرگ
اگر خاک زمین نرم و کم دج باشد و عملیات خاکی گسترده و زمین بزرگ باشد از انواع لودر برای گود برداری استفاده می گردد و اگر زمین دج و تخته سنگ باشد برای گود برداری از ماشین آلاتی همچون بولدوزر و  برای بار کردن از لودر استفاده می شود. برای سهولت در کار باید لودر یک شیب متناسب برای خود درست کند که قابلیت بار کردن خاک با کمپرسی وجود داشته باشد.

 حداکثر عمق گودبرداری چقدر است؟

تفاوت خاک برداری و گودبرداری در چیست؟
همان‌طور که در بالا نیز به آن اشاره کردیم در عملیات خاک برداری تنها به هم ‌سطح سازی برآمدگی‌ ها و فرو رفتگی‌ ها اقدام می گردد و عمق کنده‌ کاری کمتر از ۶۰ سانتی‌متر می باشد ولی در عملیات گود برداری اگرچه هم‌ سطح سازی پستی و بلندی ‌ها مثل خاک برداری صورت می‌گیرد اما عمق حفاری به بیش از ۶۰ سانتی ‌متر و در بعضی پروژه‌ های بزرگ به چند ده متر نیز می‌رسد.

نکته بسیار مهم:

در بسیاری از پروژه های راهسازی که در زمین های خاص انجام می گیرد یا در پروژه های خط لوله، باید مسیر پروژه تعیین گردد و سپس به عملیات خاک برداری بپردازیم. در این موارد ممکن است که حجم عملیات خاک برداری بسیار بیشتر از 60 سانتی متر باشد. بنابراین این عدد یک معیار است و نباید با آن تفاوت گود برداری و خاک برداری را بیان کرد.

شباهت خاک برداری و گود برداری در چیست؟
با توجه به توضیحاتی که تا این قسمت صورت گرفته است شباهت‌ های این دو عملیات را می‌توان در چند مورد زیر خلاصه نمود.

  • خاک برداری و گود برداری هر دو از اولین عملیات‌ های ساختمانی می باشند.
  • مسطح سازی به روش دستی و یا ماشینی در هر دوی این عملیات‌ صورت می ‌گیرد. (اما استفاده از ماشین آلات مهندسی برای هر دو رایج تر می باشد)
  • روش اجرای این عملیات ‌ها تا حدود زیادی به جنس زمین بستگی دارد.


گود برداری به چه دلیلی انجام می شود؟
در عملیات عمرانی، گود برداری پیش از ساخت هر نوع سازه‌ای باید انجام‌ بشود تا مقاومت سازه در مقابل نیروهای کششی همانند زلزله بالا برود و کمترین خسارت را وارد نماید. در انجام عملیات عمرانی کوچک مثل ساخت آپارتمان ‌های سه ‌طبقه به بالا برای پایداری بیشتر سازه و ایجاد فضای بیشتر برای پارکینگ و انباری، گود برداری صورت می گیرد.

اما باید بیان شود که در عملیات عمرانی بزرگ همانند ساخت برج ‌ها و پل ‌ها، گود برداری در درجه اول برای افزایش پایداری سازه در برابر نیروی کششی زلزله و پایین آوردن نقطه سازه، انجام می‌ شود. در این پروژه‌ های بزرگ، ساخت پارکینگ و انباری از علت های بعدی انجام گودبرداری می باشد.

حداکثر عمق گود برداری چقدر است؟
باید بگوییم در عملیات گود برداری که یکی از عملیات مهم در ساختمان سازی محسوب می شود نوع خاک اهمیت بسیار زیادی دارد. مقدار گود برداری و روش‌ های انجام این عملیات هم به نوع خاک و یا همان نوع زمین بستگی دارد. زمین ‌ها انواع متفاوتی دارند که از میان آن‌ها می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

  • زمین دستی
  • زمین لجنی
  • زمین سنگی
  • زمین دج
  • زمین کلنگی


گود برداری در زمین ‌های مقاوم و سخت به مقدار در خواست کارفرما بستگی دارد در صورتی که در زمین‌ های غیر مقاوم برای رسیدن به زمین مقاوم برای سازه‌ های بزرگ انجام می ‌شود.

 انواع مختلف مهاربندها

خاک برداری و گود برداری در زمین های لجنی
زمین های لجنی و آبدار خاکی های اشباع شده از آب و حاوی مواد آلی ای می باشند که بعضا تحمل وزن ساختمان را نداشته و بر اثر بارگذاری از هم گسیخته می شوند. وجود لجن در محل های خاک بردای نه تنها مانعی برای اجرای کار به حساب می آید بلکه باعث فرو رفتن تجهیزات ، از کار افتادن آن ها و در نهایت تاخیر در اجرای به موقع عملیات و کاهش بازده کار است.

خاک برداری و گود برداری در زمین های سنگی
خاک برداری در زمین های سنگی باید بر اساس نقشه های اجرایی و دستورالعمل های دستگاه نظارت انجام شود تا ارقام خواسته شده و ابعاد مورد نظر بدست آید. عملیات در مناطق سنگی باید به نحوی باشد که بافت های سنگی در زیر خطوط تراز تعیین شده ، برای ادامه عملیات ساختمانی دست نخورده باقی بماند و در بهترین و مناسب ترین حالت ممکن حفظ شود.

معمولا گود برداری در زمین های سنگی با حجم کم تری انجام می گیرند، به دلیل آن که در زمین های سنگی این عملیات بسیار سخت می باشد و هم چنین بسیار زود تر به اک بستر مقاوم می رسیم. در صورتی که اتفاقا قسمتی از کف گودبرداری شده سنگی و قسمت دیگری خاکی باشد برای استقرار سازه باید از لحاظ مقاومتی  تناسب درستی بین قسمت های مختلف ایجاد کرد.

خاک برداری و گود برداری در زمین های کلنگی
این نوع از زمین ها، اگرچه باز هم زمین سختی نیستند، اما از دو مورد بالایی سخت تر می باشد. خاک این نوع زمین ها به کمک کلنگ کنده و با بیل برداشته می شود. البته این زمین ها به اندازه ای سخت نیستند که بعد از ضربه کلنگ، آثار کلنگ بر روی خاک آن دیده شود. به همین علت بعد از هر ضربه کلنگ روی این نوع خاک، یک توده خاک خواهد ریخته شد.

خاک برداری و گود برداری در زمین های دج
این نوع زمین به مراتب سخت تر از تمامی موارد بالا است. این زمین به سختی با کلنگ کنده می شود و با بیل برداشته می شود. این زمین به قدری سخت است که جای ضربات کلنگ روی این نوع زمین باقی می ماند. بهترین روش برای خاک برداری در این زمین ها، استفاده از دج بر می باشد.

گود برداری و خاک برداری در زمین ‌های کوچک و بزرگ چگونه است؟
در زمین‌های کوچک، گود برداری و خاک برداری به صورت دستی یا با استفاده از بیل مکانیکی انجام می‌شود. به طور معمول زمین‌های کوچک داخل شهر‌ها هستند و همسایگانی دارند که محافظت از سازه همسایه، وظیفه مسئولان عملیات گودبرداری می باشد. برای محافظت از سازه همجوار باید از یکی از روش‌های مهاربندی استفاده گردد

انواع مختلف مهاربند ها:

  • اجرای فونداسیون در کف
  • نیلینگ
  • سازه نگهبان
  • سپرکوبی
  • دیواره دیافراگمی
  • اجرای خرپا
  • اجرای پلکانی
  • ترانشه محیطی


خاک برداری و گود برداری در زمین ‌های بزرگ که معمولا هم بدون همسایه و همجوار می باشند با استفاده از ماشین‌آلات حفاری سنگین انجام می‌گیرد. در عملیاتی که از ماشین ‌های سنگین استفاده می شود ابتدا با لودر اقدام به حفر یک سطح شیب‌دار می‌گردد. این سطح شیبدار محلی برای ورود لودر و ماشین ‌های حمل خاک به گود می باشد. در گود برداری و خاک برداری زمین‌ های بزرگ اگر زمین سست و کم مقاومت باشد از مهاربند استفاده می‌گردد و اگر زمین سفت باشد و زاویه اصطکاک خاک آن کم باشد نیازی به استفاده از مهاربند نمی باشد.

جمع بندی تفاوت خاک برداری و گود برداری در ساختمان :
1)خاک برداری و گود برداری از مراحل اولیه ساختمان سازی می باشد.

2) این دو عملیات متشابه هستند و تفاوت‌ آن‌ ها در میزان عمق حفاری است.

3) پیش از انجام خاک برداری اقداماتی برای دانستن زیر سازی شهری باید انجام شود و مجوز های لازم کسب گردد.

4) در زمین ‌های سست و دارای همجوار، به هنگام گود برداری، اجرای مهاربند ضروری می باشد.

5) پوشاندن محل گود پس از پایان یافتن گود برداری باید به سرعت انجام شود.

6) با پوشاندن سریع محل گودبرداری، آن را در مقابل عوامل تغییر دهنده مثل آفتاب، باران و … حفظ خواهید کرد.

 

نوشتن دیدگاه

ارسال

تمامی حقوق متعلق به آرین تیس می باشد.

طراحی سایت و خدمات سئو توسط تیم سئوهاما - میزبانی وب توسط سرورهاما