امروزه با پیشرفت علم در شاخه مهندسی عمران ، مهندسان توانسته اند که دستگاهی را تولید کنند تا به واسطه آن بتوانند تعداد میلگرد و هم چنین نوع میلگرد را در سازه های بتنی مشخص نمایند. همان طور که می دانید سازه های بتنی مسلح، میلگرد ها را در درونشان به صورت پنهان شده جای داده اند و اگر قصد مقاوم سازی یک سازه بتنی را داشته باشید، لازم است که از موارد زیر اطلاع داشته باشید :

• تعداد میلگرد ها
• نوع میلگرد ها
• فاصله میگرد ها از یک دیگر
• مقدار کاور یا پوشش بتن و ...

حال همیشه نباید به تخریب سازه برای دست یابی به اطلاعات لازم پرداخت، بنابراین با استفاده از دستگاه اسکن میلگرد، به راحتی می توان اطلاعات بسیاری درباره میلگرد ها در سازه بتنی به دست آورد. در این مقاله از وب سایت آرین تیس به اسکن آرماتور یا میلگرد در بتن می پردازیم، بنابراین برای کسب اطلاعات لازم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

اسکن آرماتور( میلگرد ) در بتن
سازه های بتنی در حال ساخت همیشه به صورت عالی اجرا نمی شوند و ممکن است در هنگام اجرا با مشکلات بسیاری روبه رو شوند که همین مورد باعث می شود کم و کاستی یا  هم چنین گاهی نواقصی زیر سطح بتن به وجود آید که برای مشخص شدن این نواقص از راهکار اسکن آرماتور در بتن استفاده می شود. در واقع اسکن میلگرد یا اسکن آرماتور در بتن ،یکی از روش های غیر مخرب است که بدون تخریب سازه می توان به اطلاعاتی از جمله موارد زیر دست پیدا کرد :

• مشخص نمودن میلگردهای فلزی
• مشخص نمودن میلگرد های فشاری و میلگرد های کششی و هم چنین دیگر اجزای سازه

به دستگاهی که کار اسکن آرماتور در بتن را انجام می دهد اسکنر آرماتور یا پوشش سنج می گویند. این وسیله محل قرار گیری آرماتور و ضخامت بتن روی آن را مشخص می کند روش تشخیص نیز به وسیله امواج الکترومغناطیسی انجام می شود. در واقع محل دقیق قرار گرفتن آرماتور ها با استفاده از  امواج الکترو مغناطیسی قابل تشخیص است.

روش های مختلف اسکن میلگرد در بتن
روش های مختلفی وجود دارد که بتوان به وسیله آن ها درباره سازه بتنی اطلاعات لازم را به دست آورد. لازم به ذکر می باشد که در ادامه به 4 روش مختلف اسکن میلگرد یا اسکن آرماتور در  بتن اشاره می کنیم که هر یک عملکرد و کاربرد های خاص خود را دارند.

اسکن میلگرد به روش رادار نفوذی زمین(GPR  ):
رادار نفوذی زمین که به نام GPR شناخته شده است از روش های موثر در اسکن آرماتور در بتن است. در این روش با استفاده از تابش الکترومغناتیسی پالس شده اسکن انجام می شود. اجزای تشکیل دهنده GPR شامل موارد زیر می باشد :

• آنتن فرستنده
• آنتن گیرنده
• بخش تجزیه و تحلیل سیگنال

لازم به ذکر است که در GPR پالس های راداری با میزان فرکانس مشخص به زیر سطح بتن منتقل می شود و سطح زیر بتن را اسکن می کند. بعد از انتشار پالس های مورد نظر، امواجی که از اجزای مختلف زیر سطح بتن مانند میلگردها منعکس می شود به وسیله آنتن گیرنده دستگاه ضبط می شود. در این روش معمولا اگر نیاز به اسکن سطح زیر جاده ها باشد این دستگاه روی کامیون قرار می گیرد و بدون نیاز به تعطیل کردن جاده عمل اسکن انجام می شود. ویژگی های اسکن با استفاده از GPR شامل موارد زیر است:

• سرعت تست در این روش بالا است و می توان سطح وسیعی را در مدت زمان اندک اسکن نمود.
• استفاده از این روش برای تعیین محل تقویت فولاد مناسب است.
• می توان برای شناسایی پوشش بتنی از GPR استفاده کرد این دستگاه قادر است لایه لایه شدن سطح زیر بتن را در قسمت هایی با سطح رطوبت متفاوت تشخیص دهید.
• البته باید بگوییم GPR قادر به شناسایی خصوصیات مکانیکی بتن نیست.

اسکن با استفاده از روش عکس برداری التراسونیک:
در این روش انتشار امواج تنش از طریق مواد انجام می شود. در واقع یک پالس تنش توسط فرستنده درون جسم مورد آزمایش پخش شده و با استفاده از رابط ها و جریان ها منعکس می شود. امواجی که منعکس می شود با استفاده از مبدل گیرنده کنترل می شود. با استفاده از تجزیه و تحلیل سیگنال ها ، زمان حرکت موج محاسبه می شود. با این روش می توان موارد زیر را ارزیابی نمود :

• تشخیص ضخامت بتن و میزان صحت بتن و لایه لایه شدن آن امکان پذیر است.
• ارزیابی مقاومت بتن به صورت کیفی و تشخیص درجه کیفی آن در قسمت های مختلف سازه و ترسیم نتایج.
• تشخیص عیوب و ناپیوستگی ها از جمله ترک ها، لایه بندی ها و همچنین تشخیص عمق ترک ها و حفره ها.

اسکن میلگرد در بتن با استفاده از اشعه x
در اسکن با استفاده از اشعه ایکس از دستگاه های معمولی و یا دیجیتال استفاده می شود. در هر دو حالت اشعه ایکس برای اسکن استفاده می شود و تفاوت آن ها نوع پردازش و تجزیه و تحلیل تصویر منعکس شده می باشد. برای انجام این تست که از پرتو های X استفاده می شود نیاز به تمیز کردن محل انجام آزمایش وجود دارد. تعیین محل قرار گیری میلگردهای فولادی با استفاده از این اسکن امکان پذیر است. برای پردازش و تعبیر نتایج حاصل از اسکن نیاز به حضور یک تکنسین باتجربه  است. در این روش اطلاعات واضحی از عیوب سطوح زیرین بتن ارائه نمی شود.

اسکن با استفاده از توموگرافی لرزه ای
در توموگرافی لرزه ای حسگر های گیرنده در محل مورد نظر به صورت ثابت قرار می گیرند و فرستنده در حال حرکت پالس هایی را ارسال می کند، این پالس ها با استفاده از مبدل به گیرنده می رسد و با تعبیر آن ها و تعیین سرعت پالس در مسیر های مختلف نقشه های کانتور از وضعیت سازه تشکیل خواهد شد.در واقع این آزمایش مبتنی بر upv است و برای اسکن در سطوح وسیع کاربردی است. در این روش عیوب داخلی سطح زیرین بتن قابل ارائه است.

کاربردهای اسکن آرماتور در بتن
اسکن آرماتور در بتن کاربرد های بسیاری دارد که در زمینه های مختلف حائز اهمیت می باشد. لازم به ذکر است که ضرورت استفاده از این دستگاه آن قدر زیاد می باشد که نمی توان آن ها را نادیده گرفت در  ادامه به مهم ترین کاربردهای این روش اشاره می کنیم.

• با استفاده از آزمایش اسکن محل قرار گیری میلگرد ها در بتن مسلح مشخص می شود. این خاصیت زمانی اهمیت پیدا می کند که قصد ایجاد برش هایی در بتن داشته باشیم با تعیین محل قرار گرفتن میلگرد ها برش بتن به طور صحیح انجام شده و سرعت و دقت کار به طرز قابل توجهی افزایش می یابد. در واقع عدم اطلاع از محل قرار گیری میلگردها هنگام برش بتن مسلح در سازه فرایند کار را با مشکلات متعددی روبرو خواهد کرد و ثبات سازه را به خطر می اندازد.
• از دیگر کاربرد های این اسکن پیداکردن میلگردهایی است که دچار تخریب و خوردگی شده اند، به این ترتیب امکان ترمیم میلگردهای مورد نظر فراهم می شود و عیوب سازه برطرف خواهد شد.
• در هنگام کاشت میلگرد در بتن نیز اسکن بتن ضرورت پیدا می کند. در سازه هایی با تراکم بالای میلگرد که برای سوراخکاری از کرگیری استفاده می شود نیاز به اسکن بتن غیر قابل انکار است با این اسکن آسیب های وارده به آرماتور های مدفون در زیر بتن هنگام سوراخ کاری به حداقل می رسد.

سخن پایانی

اگر قصد مقاوم سازی سازه های بتنی را دارید، دستگاه اسکن آرماتور یا دستگاه اسکن میلگرد می تواند به شما کمک بسیاری کند، بدون آن که نیازی به تخریب سازه باشد. لازم به ذکر است که این آزمایش یک آزمایش حرفه ای و دقیق است و نیاز به حضور مهندسان و تکنسین های حرفه ای  و با تجربه در این زمینه را دارد تا نتایج حاصل از اسکن را به صورت دقیق تفسیر کرده و برای رفع مشکل های پدید آمده مورد استفاده قرار بگیرد.در اسکن به روش های الکترومغناطیسی محل دقیق آرماتورها در بتن قابل ارزیابی است برای این منظور دستگاه های پیشرفته ای ساخته شده و در دسترس قرار دارند که می توانند به بهترین شکل و به صورت کاملا دقیق به اسکن آرماتور بپردازند.